Wat doe jij normaal in je lunchpauze?
Tussen twee coachgesprekken had ik laatst een tussenuurtje dat precies van 12-13 uur viel. Meestal is mijn pauze in de auto op weg naar de volgende afspraak, dus ik nam het er van. Zoals vaker zat ik bij het Coachhuis aan de Raamweg in Den Haag en op de hoek staat een heerlijke broodjes’tent’.
Ik dacht: “laten we eens ruig doen” en met twee broodjes vis (fijn voor de volgende coachee ?) ging ik op pad. Even verderop aan de Wassenaarseweg ontdek ik een rozenpark, waar ik in een van de prieeltjes neerplof en aan mijn broodjes begin.
Smullen
Maar nou komt ‘ie en dat was pas écht smullen! Andere hard- of minder hardwerkenden zaten ook op bankjes van hun welverdiende of minder welverdiende break te genieten. Of ze liepen in collegagroepjes voorbij. En weet je waar die gesprekken zonder uitzondering over gingen? Rode oortjes als je hoort wat er gezegd werd. Het ging over…
Jawel… over ándere mensen. Collega’s, de baas, die vriendin, anderen. Heel veel anderen. Wat is daar nou zo bijzonder aan, vraag je je misschien af. Nou, het ging vooral over wat die ánder natúúrlijk allemaal fout doet en/of verprutst. Wat een ongelooflijke kluns die ander is.
Op een gegeven moment werd mijn glimlach van al die verhalen zo groot, dat ik van elk voorbijlopend collegagroepje een knikje of glimlach terug kreeg. Maar zij wisten niet wat ik dacht. Ik dacht: “stuk voor stuk typische gevalletjes van de Fundamentele Attributiefout!”
Fundamentele Attributiefout
In mijn mediationopleiding hoorde ik voor het eerst van de Fundamentele Attributiefout. Simpel gezegd: als de ander iets fout doet (negatief gedrag), schrijven we dat toe aan persoonlijkheid. Als de ander iets goed doet (positief gedrag) schrijven we dat toe aan omstandigheden. Bij onszelf doen we het precies andersom! Vat je ‘em nog?
Andersom voorbeeld
Even een concreet simpel andersom voorbeeld: ik ben bij het achteruitrijden uit een parkeerplek een keer tegen een fietsenrek achter op een auto aangereden. Ding helemaal verfrommeld en ik kon een nieuwe dokken. Die schade lag toch echt niet aan mijn stuurkunst! Het ding was niet in mijn achteruitkijkspiegel te zien en het is ook gewoon belachelijk dat je zo’n ver uitstekend geval op je auto mag zetten!
Als Rob onder dezelfde omstandigheden die schade had gemaakt, dan hadden die argumenten niet geteld. Het had in mijn perceptie dan toch echt aan zijn incapabele rijkunsten gelegen. “Beetje dom, je hebt gewoon niet goed gekeken”.
Dangerous
Weet je waarom deze manier van denken nou gevaarlijk is? Omdat positieve dingen die andere mensen doen makkelijk worden afgedaan als een toevalligheid of “het kwam door de positieve omstandigheden”. Negatief gedrag van een ander is dan alleen maar een bevestiging van de intrinsieke slechtheid van die ander. En dan kan iets kleins zomaar escaleren, van een probleempje tot een regelrechte oorlog.
Zelfreflectie & Persoonlijk Leiderschap
Best aardig om te weten, toch? Maar wat heb je er nou écht aan?
Nou, je bewust zijn van dit soort mechanismen bij jezelf noemen we Zelfreflectie. Zelfreflectie heb je nodig om je Persoonlijk Leiderschap te ontwikkelen en Persoonlijk Leiderschap is eenvoudig het vermogen om jezelf te begrijpen en te kunnen leiden, ontwikkelen en goede keuzes te maken. In het geval van de Fundamentele Attributiefout, zelfs het vermogen om een oorlog te voorkomen…
Lunchpauze
Als je collega’s hoort klagen over het onvermogen van de ander, kop dan gerust die Fundamentele Attributiefout erin. Hoe zou de werkvloer eruit zien als we die ‘attributiefout’ er eens uitslopen…?!
Zonnige groet,
Annejet
